Wirtualny spacer
WYDANO DRUKIEM
1572
BIBLIA NIEŚWIESKA
Biblia Nieświeska jest kolejnym Polskim tłumaczeniem, dokonanym bezpośrednio z języków oryginalnych. Jej autorem jest wybitny teolog
i językoznawca związany z ruchem Braci Polskich – Szymon Budny, szlachcic, pochodzący z prawosławnej rodziny z okolic Zabłudnia, który wychował się na magnackim dworze rodziny Chodkiewiczów.
SZYMON BUDNY
Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, a także we Włoszech i Szwajcarii, gdzie zetknął się z ideami Miguela Serveta. Biegle władał językami: białoruskim, polskim, czeskim, łacińskim, hebrajskim, włoskim
i greckim. Po powrocie do Polski osiadł na dworze księcia Mikołaja Radziwiłła Czarnego w Klecku, gdzie powierzono mu urząd pastora. Początkowo był związany z Kalwinizmem, następnie zwrócił się w kierunku idei Ariańskich, za co został wydalony z Kościoła i pozbawiony stanowiska pastora. Tłumaczenia Biblii dokonał w Nieświeżu, skąd też pochodzi jego potoczna nazwa. Szymon Budny starał się oddać oryginalną myśl Hebrajską
i Grecką, co w przypadku tej pierwszej było szczególnie trudnym zadaniem. Wprowadził więc do swojego przekładu wiele neologizmów i hebraizmów, pozwalających czytelnikowi lepiej zrozumieć oryginał. Biblia Nieświeska była czytana także przez Żydów.
NAJWYBITNIEJSZY HEBRAISTA XVI WIEKU
Dla Budnego niemożliwością było pojąć Nowy Testament, bez dogłębnego zrozumienia myśli i kultury Hebrajskiej. Był on postacią nie tuzinkową.
A jego nieszablonowy umysł przysporzył mu wielu wrogów, zarówno wśród Kalwinów, jak i braci polskich. W 1572 roku, po długotrwałych bojach
z wydawcami, Biblia Nieświeska wreszcie ukazała się drukiem. Od razu stała się konkurencją Biblii Brzeskiej, której Budny zarzucał słabe zrozumienie źródeł Hebrajskich. On sam odciął się jednakże od swego dzieła, przypisując wydawcom nadmierną cenzurę i ingerencję w tekst przekładu. Współczesny historyk, Norman Davies, nazwał Budnego: „najwybitniejszym Hebraistą XVI wieku”.